Overslaan en naar de algemene inhoud

Jouw rol als naaste

Wanneer een persoon in jouw omgeving fysieke of psychische klachten ondervindt, kan je daar ook als familielid of belangrijke naaste een impact van ondervinden.

Afhankelijk van jouw voorkeuren en draagkracht, kan je op verschillende manieren zelf een ondersteuning betekenen voor jouw naaste.

Dat kan enerzijds informeel.
Anderzijds kan jouw rol ook vorm krijgen via de statuten van ‘vertegenwoordiger’ of ‘vertrouwenspersoon’.
Op deze pagina lees je meer over hoe jouw naaste je deze rol kan toewijzen en welke houvast dit jullie kan bieden.

De vertegenwoordiger

Een vertegenwoordiger komt op voor de rechten van een persoon die daar zelf niet meer toe in staat is. De rol van de vertegenwoordiger is dus van belang bij iemand die zogenaamd ‘beslissingsonbekwaam’ is. De vertegenwoordiger krijgt plaatsvervangend elk recht van de patiënt, zoals geïnformeerd worden, toestemming geven aan een behandeling, het dossier inzien, en zo meer.

Op het moment dat een meerderjarige persoon zelf nog zijn/haar/hun rechten kan uitoefenen, kan die een vertegenwoordiger aanstellen met het formulier ‘Aanwijzing van een vertegenwoordiger’.
Deze aanstelling kan steeds worden ingetrokken met het formulier ‘Herroeping van een vertegenwoordiger’.

Heeft de patiënt/cliënt geen vertegenwoordiger aangeduid? Dan worden zijn/haar/hun rechten uitgeoefend volgens een watervalsysteem. Wie de vertegenwoordiger is, hangt dan af van een welke naasten er bereid zijn de rol op te nemen, volgens een vooraf bepaalde volgorde.

Bij minderjarigen treden in veel gevallen de ouders of voogd op als vertegenwoordiger. De minderjarige wordt evenwel zoveel mogelijk bij de uitoefening van zijn rechten betrokken en kan ze soms zelfs zelfstandig uitoefenen. Het kan ook dat de minderjarige wel als ‘beslissingsbekwaam’ ingeschat wordt en dan zelf kan beslissen over de uitoefening van diens rechten.

De vertrouwenspersoon

De vertrouwenspersoon is een familielid, vriend of een ander persoon die door de patiënt/cliënt zelf wordt aangewezen om hem/haar/die bij te staan bij:

  • het verkrijgen van informatie over zijn/haar/hun gezondheidstoestand;
  • de inzage van het patiëntendossier of het verkrijgen van een afschrift ervan;
  • het neerleggen van een klacht.

Het aanwijzen van een vertrouwenspersoon kan gebeuren met het formulier ‘Aanwijzing van een vertrouwenspersoon’.

Good practices

De toewijzing van een vertegenwoordiger of vertrouwenspersoon heeft een grote impact op het beroepsgeheim van hulpverleners!

Door hun statuut hebben vertegenwoordigers en vertrouwens immers recht op bepaalde informatie. Daarin schuilt ook het voordeel van het aanstellen van een vertegenwoordiger of vertrouwenspersoon. Zo hebben jouw naaste en jijzelf duidelijke afspraken van welke informatie de hulpverlener moet delen.

Wil je meer weten over wat de impact is op het beroepsgeheim en de informatie die gedeeld moet worden? Klik dan op de knop hieronder.

Ons materiaal

Het Familieplatform heeft een reeks brochures en folders ontwikkeld om jou als familielid, naastbetrokkene, hulpverlener,… van personen met een psychische kwetsbaarheid mee te ondersteunen en te informeren.

Bekijk en download de digitale versies hier.