Goed zorgen voor jezelf begint bij heel gewone dingen: voldoende slapen (liefst minstens 8 uur per nacht), veel water drinken, regelmatig bewegen (bijvoorbeeld een blokje om met de hond, of lekker shaken op je lievelingsmuziek), enz.
Hoe zorg ik voor mezelf?
Wat kan er verder nog allemaal helpen? Wat kan jou sterker maken of voorkomen dat je zelf in de problemen komt? Wat kan jouw veerkracht doen groeien?
Veerkracht betekent: ondanks moeilijke omstandigheden toch jezelf kunnen blijven, toch overeind blijven, toch sterk in je schoenen blijven staan.
De dingen die jou kunnen helpen om sterker te staan, die jouw veerkracht doen groeien, dat noemen we de veerkrachthelpers.
VIER VEERKRACHTHELPERS
1. INFORMEER JE
Informatie krijgen over psychische- en/of verslavingsproblemen en over wat er aan de hand is met jouw ouders, is heel belangrijk.
Het geeft je inzicht in mogelijke oorzaken, signalen en gevolgen van de problematiek. Hierdoor kan je het gedrag van je ouder beter begrijpen én voorspellen. Het helpt je ook begrijpen dat dit iedereen kan overkomen en het niet jouw schuld is dat je ouder zich op een bepaalde manier gedraagt of voelt.
Hoe verkrijg je die informatie?
* Vraag uitleg aan je ouders
* Vraag uitleg aan de hulpverlener van je ouder (huisarts, psycholoog, sociaal werker, ...)
* Vraag uitleg aan een leerkracht, je grootouders, een buur, ...
* Zoek online informatie (zoals op deze website!)
2. JE GEVOELENS ZIJN BELANGRIJK
Het is voor jou niet altijd gemakkelijk als je ouder psychisch meer kwetsbaar is. Veel KOPP–jongeren voelen zich bijvoorbeeld verdrietig, angstig of boos. Dat is ok, deze gevoelens mogen er zijn.
Het helpt ook als je deze gevoelens kan uiten. Want als niemand het weet, kan niemand je bijstaan. Als je die lastige gevoelens binnenhoudt, kunnen ze bij jou vanbinnen gaan woelen. Dit kan alles nog lastiger maken…
Hoe begin je eraan, die gevoelens uiten?
* Vertel of laat zien hoe het met je gaat
Dit kan bij je ouders of iemand uit je omgeving waar je je goed bij voelt.
(Zie ook veerkrachthelper 3)
* Schrijf, dans, teken, zing, … de gevoelens van je af
3. VERTROUWENS PERSOON
Moeilijke situaties draag je best niet alleen. Maar je kan of wil ook niet altijd àlles met je ouders delen… Het is erg helpend als je naast je ouders nog een andere vertrouwenspersoon hebt waarbij je terecht kan. Iemand om vragen aan te stellen, zorgen mee te delen, te vertellen hoe je dag is geweest, enz.
Wie kan een vertrouwenspersoon zijn?
* Zoek iemand waar jij je goed bij voelt, iemand die jij vertrouwt!
* Heb je vrienden die je kan betrekken?
* Zoek naast je vrienden best nog een volwassene. Iemand die je kan helpen of actie kan ondernemen als dat nodig is, denk bijvoorbeeld aan een grootouder, tante, buur, leerkracht, sportcoach, …
4. ZORG VOOR JEZELF
De laatste veerkrachthelper focust zich op goed voor jezelf zorgen. Dat is voor alle jongeren belangrijk, maar zeker voor jongeren die thuis meer te dragen hebben. Vele KOPP – jongeren nemen heel wat zorgtaken op zich, zowel in het huishouden, naar hun ouders, broers of zussen toe. Dit is ongelofelijk knap!
Maar je bent nog jong, dus is het voor jouw ontwikkeling erg belangrijk ook te kunnen ontspannen en dingen te doen die bij jouw leeftijd passen.
Hoe doe je aan zelfzorg?
* Plan ontspannende activiteiten en momenten in je agenda.
* Doe dingen die jou ontspanning geven: muziek luisteren, een bad nemen, sporten, gamen, yoga, tekenen, …
* Doe dingen die je leuk vindt, alleen of met vrienden.
"Ik ben blij dat ik iets heb om me in uit te leven: bij de scouts kan ik helemaal mezelf zijn en kan ik mijn gedachten helemaal verzetten."
(Luca - 12 jaar)
Mag ik, kan ik, durf ik erover praten?
Vooral niet vergeten dus: praten helpt. Maar misschien durf je er niet zo goed mee naar buiten te komen. Psychische problemen, dat is iets om je voor te schamen, denkt men soms. Maar dat hoeft echt niet. Je schaamt je toch ook niet als je een keelontsteking hebt! Psychische problemen mogen echt geen taboe zijn, want psychische problemen verdienen zorg en aandacht. Door erover te praten, draag jij daar al een steentje toe bij. Bovendien verdien jij zelf ook zorg en aandacht!
Ook met je vader of moeder zelf kun je erover praten. Dat vind je misschien eng, maar het kan toch heel goed zijn om het alvast te proberen. Door je eigen gevoelens te verwoorden bijvoorbeeld.
“Ik voel me zo droevig.”
“Ik ben soms bang.”
“Ik vind het lastig dat je er niet altijd bent.”
Dat zijn maar enkele dingen die je kan zeggen. Of zelfs “ik weet niet wat ik moet zeggen” is al een goed begin van een gesprek. En een gesprek is goed voor jullie allebei. Het lucht op. En als het bij momenten echt moeilijk te geloven is, vergeet niet dat je ouders echt veel van je houden en het beste willen voor je.
Soms lukt praten met je ouders echt niet. Weet dat je dan ook bij anderen terecht kan. Hier vind je een overzicht van nuttige websites waar je vaak ook mee in contact kan treden (chatten, mailen, bellen, enz.)
Of wil je er liever over lezen?
Er bestaan heel wat boeken die bedoeld zijn voor KOPP kinderen en jongeren, die over psychische problemen gaan, of soms over verlies of een moeilijke thuissituatie. Je kan uit een goed boek vaak heel wat informatie te weten komen (en zo dus je veerkracht versterken!) of je kan je herkennen in het verhaal en de gevoelens van de personages. Dat kan soms een grote opluchting zijn, zo van: Oef – ik ben niet de enige die dit meemaakt, of die zich zo voelt! Of misschien wel: Oef – bij sommigen gaat het er nòg erger aan toe!
Weet je niet waar te beginnen zoeken naar een goed boek over en voor KOPP? Wij hebben een handige boekenlijst waarin je onder andere op thema en leeftijd kan zoeken. Die kan je dan opzoeken in de bibliotheek (vraag er gerust naar aan de bibliothecaris!), in de boekenwinkel, of online bestellen.
De informatie van deze website kan je ook terugvinden in de ‘Wat nu?’ brochures voor 6 tot 12-jarigen of voor 12-plussers. Om alles nog eens rustig na te lezen of misschien samen met een vriend(in) te bekijken. Daarenboven kan je in de brochures hier en daar voor jezelf noteren: welke gevoelens heb jij soms, welke leuke dingen doe jij om te ontspannen…
Je kan de brochures hier downloaden of ze bestellen via onze webshop.
Lees zeker ook:
Afbeeldingen door pch.vector / Freepik