Wanneer een persoon psychische problemen heeft, gaat hij of zij anders denken dan voordat hij die problemen had. De persoon gaat zich ook anders voelen en soms gaat hij of zij zich hierdoor ook anders gedragen. Dat kan best verwarrend zijn. Ook voor de patiënt zelf, en voor de mensen die de persoon heel goed kennen.

Psychische problemen hebben niet één duidelijke oorzaak, maar ontstaan door een combinatie van factoren. Erfelijkheid speelt een rol, maar ook sociale factoren zoals verdrietige of schokkende gebeurtenissen. Ten slotte hebben ook iemands persoonlijke eigenschappen een invloed op het wel of niet krijgen van psychische problemen. Lees er hier meer over.

Het hebben van psychische problemen is niet hetzelfde als een dip. Iedereen heeft wel eens last van een dip, bijvoorbeeld na een belangrijke gebeurtenis in het leven. Denk maar aan het verliezen van werk of een sterfgeval van iemand uit de omgeving. Hoe moeilijk deze gebeurtenissen ook zijn, meestal passen we er ons snel aan aan. Als de dip toch langer duurt en een effect hebben op het dagelijkse leven, kan het zijn dat er sprake is van psychische problemen.

Psychologen, psychiaters en andere mensen die veel kennen over psychische problemen, gebruiken therapie om samen te achterhalen wat voor de persoon in kwestie zou helpen om de problemen te overwinnen. Omdat iedereen anders is, kan therapie er dus ook voor elke persoon anders uitzien. Er wordt soms gezegd dat mensen in therapie gek of abnormaal zijn. Dit is zeker niet zo. Het is juist heel knap om hulp te zoeken wanneer het lastig wordt om je problemen alleen op te lossen.

Neen. Vaak is het aangewezen om medicatie te combineren met een vorm van therapie om een zo goed mogelijk resultaat te bereiken. Therapie is een behandelingsmethode waarin de persoon met psychische problemen samen met een therapeut (bijvoorbeeld een psycholoog) gaat proberen de problemen te overwinnen. Er wordt soms gezegd dat mensen in therapie gek of abnormaal zijn. Dit is zeker niet zo. Het is juist heel knap om hulp te zoeken wanneer het lastig wordt om je problemen alleen op te lossen.

Psychologen zijn specialisten op het vlak van het gedrag van de mens. Ze proberen het te begrijpen. Ze kunnen bijvoorbeeld mensen met een depressie helpen zoeken naar de oorzaken hiervan om te kunnen komen tot verandering in gedrag en gevoel. Omdat ze geen dokters zijn, mogen ze geen geneesmiddelen voorschrijven.

Een psychiater is iemand die geneeskunde heeft gestudeerd en zich heeft gespecialiseerd in psychische stoornissen. Als dokter kan hij of zij medicatie voorschrijven. Maar ze zullen vaak ook via gesprekken proberen helpen zoeken naar de oorzaken van de stoornis, om te kunnen komen tot verandering in gedrag en/of gevoel, net zoals een psycholoog.
Het stereotype beeld van de patiënt die in het kantoor van de psychiater op de zetel ligt, is zeker niet (meer) correct.

De huisarts is vaak de eerste professionele vertrouwenspersoon waarmee je snel een afspraak kan maken. Als het moeilijk is om met je problemen om te gaan, weet de dokter raad. Hij kan zelf een behandeling opstarten of je doorverwijzen naar gespecialiseerde diensten.

Vlaanderen heeft een van de hoogste zelfmoordcijfers van Europa (bijna drie personen per dag). Dat komt onder meer doordat er nog steeds een groot taboe is op psychisch ziek zijn en daar hulp voor zoeken. Daarom is het heel belangrijk om meer over de geestelijke gezondheid van onszelf en anderen te praten.
Als jouw ouder over de dood nadenkt, doet dat jou als kind natuurlijk heel veel verdriet. Je wil je ouder niet verliezen en je maakt je zorgen. Het is erg goed om over die zorgen te praten met iemand die je vertrouwt.

Ieder jaar krijgen in Vlaanderen ongeveer 700.000 mensen te maken met een psychisch probleem. Nog veel meer mensen komen er onrechtstreeks mee in aanraking: nl. de familie, maar ook vrienden, collega’s, werkgevers, …
Nee, je bent dus niet de enige, al kan dit soms wel zo lijken! Er zijn naar schatting in Vlaanderen ieder jaar bijna 350.000 kinderen en jongeren die in een vergelijkbare situatie zitten zoals jij.

Het is mogelijk dat doordat je ouder een psychisch probleem heeft, je leven er anders uitziet als dat van een jongere waar de ouders ‘mentaal gezond’ zijn. Soms kan dat vervelende gevolgen hebben. Misschien heb je mindere schoolresultaten. Of het zou kunnen dat je sommige dingen die anderen heel normaal vinden, niet hebt geleerd thuis, zoals samen aan tafel eten, dagelijks je tanden poetsen, of hoe je vuile kleren moet sorteren en wassen. Of als je veel hebt moeten zorgen voor je ouder, is het misschien moeilijk te weten of te voelen wie je zelf bent en wat je zelf graag wilt. Misschien lopen je vriendschappen of relaties niet altijd even vlot. Praat erover met iemand die je vertrouwt.

Het is mogelijk dat doordat je ouder een psychisch probleem heeft, je leven er anders uitziet als dat van een jongere waar de ouders ‘mentaal gezond’ zijn. Dit kan ook betekenen dat jij veel sneller dan anderen bepaalde vaardigheden goed onder de knie hebt. Je kan misschien heel goed zorgen voor anderen, zowel praktisch als emotioneel. Je bent heel zelfstandig en onafhankelijk. Je voelt goed de gevoelens van anderen aan of kan goed luisteren. Je hebt veel begrip voor mensen die een beetje ‘anders’ zijn.
Als je zelf vooral de negatieve gevolgen ervaart, praat er dan zeker over met iemand die je vertrouwt.

Wanneer je ouder in behandeling gaat, kan zijn dat hij of zij wordt opgenomen in een psychiatrische voorziening of een ziekenhuis. Dat heeft ook invloed op jou en de andere gezinsleden. Veel kinderen stellen zich hierbij heel wat vragen. Sommigen voelen zich opgelucht door de rust die terugkeert, anderen voelen zich eerder schuldig, of boos.
Je kan en mag informeren bij het ziekenhuis of de voorziening of zij ook informatie of een aanbod hebben voor jou als kind en waar je met je vragen terecht kan.

Wanneer je ouder wordt opgenomen in een psychiatrische voorziening of ziekenhuis, wordt er vaak een weekprogramma opgesteld. Daarin zit bijvoorbeeld therapie in groep, maar ook individuele gesprekken en huishoudelijke taken. Als een opname lang duurt, vinden jongeren het vaak fijn om op bezoek te kunnen gaan of te bellen. Vraag zeker na wanneer dit kan. Misschien vind je ook al wat informatie op de website van de voorziening?

Een KOPP-groep (of KOAP-groep) is een (praat)groep van kinderen en jongeren die allemaal opgroeien in gezinnen waarvan ten minste één van de ouders te maken heeft met psychische of verslavingsproblemen. Het zijn dus wat we noemen: lotgenoten. Soms zitten de kinderen zelf ook wat in de knoop over hoe om te gaan met de problemen van hun ouders. In een KOPP-groep kan je leren hoe je kan omgaan met moeilijke situaties. Je kan er ook je eigen ervaringen delen met anderen. Je merkt er: ik ben niet alleen.
Op deze webpagina vind je allerlei KOPP-groepen in Vlaanderen, voor verschillende leeftijden en in verschillende regio’s.

Als je boos bent, kan dat soms wel een tijdje duren. Het is belangrijk niet met de boosheid te blijven zitten. Je kan op verschillende manieren proberen die boze gevoelens kwijt te raken. Bij sommige mensen helpt het als ze er met iemand over kunnen praten, of door een berichtje naar een vriend te sturen. Anderen gaan naar muziek luisteren, wandelen met de hond of reageren zich af in hun sport.
Lees meer over alle gevoelens die je kan ervaren als KOPP’er.

Psychische problemen zijn niet besmettelijk.

Je zou dezelfde problemen als je ouder kunnen krijgen, maar dat hoeft niet zo te zijn. Sommige kinderen erven de genetische aanleg voor psychische problemen van hun ouder, maar zelfs dan nog betekent dat niet meteen dat je de problemen ook zelf gaat krijgen. Dit hangt af van veel verschillende factoren. Goed voor jezelf zorgen is de boodschap.